خودشیفتگی در معنای عام به افرادی تلقی می شود که خودپسند هستند اما مفهوم این کلمه در علم روانشناختی متفاوت است. خودشیفتگی یک نوع اختلال شخصیتی است که فرد در آن تصویر رویایی از خود خلق کرده و عاشق آن شده است. شخصیت خودشیفته در واقع شیفته و والای تصورات ذهنی خود است امری که با واقعیت رفتاری او در تناقض است.
خودشیفتگی در معنای عام به افرادی تلقی می شود که خودپسند هستند اما مفهوم این کلمه در علم روانشناختی متفاوت است. خودشیفتگی یک نوع اختلال شخصیتی است که فرد در آن تصویر رویایی از خود خلق کرده و عاشق آن شده است. شخصیت خودشیفته در واقع شیفته و والای تصورات ذهنی خود است امری که با واقعیت رفتاری او در تناقض است. با توجه به اینکه این بیماری در جامعه امروز شیوع بسیاری دارد، این مقاله به بررسی اجمالی این اختلال پرداخته است.
شخصیت خودشیفته کیست
شخصیت خودشیفته با توجه به تصورات خود همواره دچار این توهم است که او فردی بزرگ و مهم است به همین دلیل به صورت کاملا اغراق آمیز خود را شایسته پرستش و فاقد خطا می داند. در دنیای این دسته از افراد مشکلات دیگران هیچ جایگاهی ندارد زیرا آنها خود را محور اصلی خلقت می دانند و گمان می کنند تمامی انسان ها باید در خدمت نیازها و خواسته های آنها باشند. ماهیت مردسالاری حاکم بر جامعه موجب شده است که این اختلال در مردان شیوع بیشتری از بانوان داشته باشد. دلیل رخ دادن خود شیفتگی به تربیت نادرست و والدین بیمار بر می گردد. بدون شک والدینی که خود مبتلا به خودشیفتگی هستند، باورهای خود را نیز به فرزند خود تزریق می کنند و این بیماری را نسل به نسل ادامه می دهند.
مشخصات رفتاری شخصیت های خودشیفته
افرادی که شخصیت خودشیفته دارند همواره دارای ویژگی های رفتاری ثابتی هستند که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:
- خود بزرگ بینی از ویژگی ثابت افراد با شخصیت خودشیفته است.
- از دیگران انتظار دارند که به صورت ویژه به آنها توجه کنند.
- تاب شنیدن انتقاد را ندارند و با هر انتقادی دچار افسردگی و پرخاشگری می شوند.
- هرگز عقیده و نظر دیگران برای آنها اهمیت ندارد به همین دلیل در تعاملات فردی و اجتماعی خود با چالش های گوناگونی دست و پنجه نرم می کنند.
- در هیچ اتفاقی خود را مقصر نمی دانند و همیشه حق به جانب هستند.
- دیگران را تنها وسیله ای برای رسیدن به اهداف خود می دانند و هیچ گونه احساس همدلی در آنها دیده نمی شود.
شخصیت خودشیفته به شدت مستعد افسردگی و خودکشی است بنابراین لازم است هرچه سریعتر این اختلال شناسایی و درمان شود. با توجه به اینکه افراد خودشیفته هرگز باور نمی کنند که بیمار هستند روند درمانی آنها بسیار زمانبر و سخت است و هر کسی از پس آن بر نمی آید. در همین راستا با توجه به اهمیت شیوه درمانی و تجربه کاری، برای درمان شخصیت خودشیفته مراجعه به دکتر مینا عسکری زاده توصیه می شود.
تست برای تشخیص شخصیت خودشیفته
افراد خودشیفته دارای یک سری ویژگی هایی هستند که با انجام یک تست به راحتی می توان آن ها را شناسایی نمود. اگر شما هم به وجود چنین اختلالی در خودتان و یا اطرافیانتان مشکوک شدهاید می توانید با انجام دادن یک تست ساده خود را به چالش کشیده و محک بزنید.
تست زیر شامل ۶ علامت خودشیفتگی است که باید در پاسخ به آن ها از صفر تا پنج به سوالات امتیاز بدهید.
سوال اول : صحبت های یک طرفه انجام دادن.
فقط دوست دارم در مورد مسائلی که خودم به آن ها علاقه دارم با دیگران صحبت کنم. در صحبت ها نگرانی ها و درگیری های ذهن من دارای اهمیت است. شخصیت خودشیفته فقط عقاید خود را قبول دارد و به صحبت های دیگران کمترین اهمیت را می دهد.
سوال دوم: موضوع صحبت من هستم.
من بیشتر می دانم، موضوع صحبت بیشتر باید حول من باشد. من از بیشترین جذابیت برخودار هستم و اگر من نباشم موضوع زیادی برای صحبت وجود ندارد.
بیشترین صحبت ها حول این موضوع است که من چه کارهایی انجام دادهام و من چه فرد بزرگی هستم. شما چقدر سعادتمند هستید که همنشینی همچون من دارید.
سوال سوم: من ملزم به رعایت قوانین نیستم.
من حق دارم هرکاری دلم می خواهد را انجام بدهم و ملزم به رعایت قوانین و مقررات نیستم. به طور مثال من حق دادم خیانت کنم. من حق دارم هر طور که دوست دارم با همسر و فرزندانم رفتار کنم. من حق دارم قوانین رانندگی را رعایت نکنم.
سوال چهارم: کسی نباید از من انتقاد کند.
شخصیت خودشیفته دوست ندارد کسی از او انتقاد کند و یا از رفتار و کارهای او ایراد بگیرد. من از این که کسی از من انتقاد کند متنفّر هستم و به سرعت عصبانی میشوم ولی من می توانم هرکسی را هرگونه که می خواهم مورد نقد و بررسی قرار بدهم.
سوال پنجم: همیشه حق با من است.
من هیچگاه دچار خطا و اشتباه نمی شوم، اگر هم اشتباهی کنم هیچ گاه معذرت خواهی نمیکنم چون شخصیت من بالاتر و فراتر از آن است که بخواهم از کسی عذر خواهی کنم. و اگر مورد مواخده قرار بگیرم به شدت عصبانی می شوم.
سوال ششم: مخالفت با من، من را به شدت عصبانی می کند.
من یک شخصیت منحصر به فردی دارم و یک شخصیت بالایی هستم از این رو اگر کسی با من مخالفت کند به شدت عصبانی میشوم. اگر به حرف من گوش نکنید، از من انتقاد کنید، یا سعی کنید من را تحت کنترل خود در بیاورید من را عصبانی می کنید. زیرا همیشه صحبت های من درست است.
نتیجه انجام تست:
اگر مجموع امتیازات شما ۱۰ و یا کمتر از آن شد شما علائم خودشیفتگی ندارید. اما اگر مجموع امتیازات شما بین ۱۸ تا ۲۴ باشد شما یک شخص خودبرتر بین هستید و باید در رفتار خود تجدید نظر کنید. اما اگر مجموع امتیازات شما به بالای ۲۴ رسید دارای شخصیت خودشیفته حاد هستید و حتما باید در رفتار خود تجدید نظر کرده و خود را درمان کنید.
