آنچه مغز به عنوان دستور واکنشی و عملکردی به اعضای بدن صادر می کند، ریشه در تجربیات و خاطرات زندگی دارد. بنابراین اگر فردی از موضوع خاصی تجربه تلخی داشته باشد، مغز به صورت خودکار نسبت به آن دستور دفاعی صادر می کند. این قبیل دستورات مغز که هیچ شواهدی برای اثبات آنها وجود ندارد و تنها بر پایه تجربیات و حدسیات است را تحریفات شناختی می گویند.
ساختار و عملکرد مغز به گونه ای است که خاطرات و اتفاقات گوناگون را ثبت می کند تا در مواقع لازم خطرات و تهدیدات را پیش بینی کند. آنچه مغز به عنوان دستور واکنشی و عملکردی به اعضای بدن صادر می کند، ریشه در تجربیات و خاطرات زندگی دارد. بنابراین اگر فردی از موضوع خاصی تجربه تلخی داشته باشد، مغز به صورت خودکار نسبت به آن دستور دفاعی صادر می کند. این قبیل دستورات مغز که هیچ شواهدی برای اثبات آنها وجود ندارد و تنها بر پایه تجربیات و حدسیات است را تحریفات شناختی می گویند.
تحریفات شناختی چیست
عملکرد انسان ها را باورها و افکار او شکل میدهد. باورهای انسان ها نیز برگرفته از تجربیات تلخ و شیرین زندگی است. حال اگر این قبیل تجربیات چندان خوشایند مغز نباشد، مغز نسبت به آنها موضع دفاعی میگیرد. این موضع گیری عملکرد و باورهای انسان را تحت تاثیر قرار می دهد. وجود تحریفات شناختی در انسان ها امری عادی و مرسوم است اما در برخی از افراد آنقدر شدت می یابد که موجب مختل شدن روند عادی زندگی آنها می شود. در واقع زندگی کردن بر مبنای حدسیات و توهمات شخصی موجب موضع گیریها و واکنش های غیر منطقی می شود که برآیندی جز آسیب دیدن زندگی شخصی و اجتماعی ندارد.
آشنایی با انواع تحریفات شناختی
- تفکر صفر و صد: در این نوع از تحریفات شناختی فرد یا همه چیز را مطلقا سفید می بیند و یا سیاه. یعنی در مسائل زندگی او، یا همه چیز خوب است و یا بد.
- تعمیم مبالغه آمیز: این باور غلط نوعی از کاه کوه ساختن است. افراد به واسطه این باور غلط، خود و یا انسان های اطراف خود را مدام تحقیر و تخریب می کنند زیرا هر اتفاقی را بزرگتر از آنچه که هست می بینند.
- فیلتر ذهنی: در این شکل از تحریفات شناختی فرد تنها بر بخش منفی رویدادها تمرکز می کند. یعنی ساختار ذهن آنها به گونه ای است که تنها امور منفی را واضح می بینند.
- بی توجهی به امر مثبت: این باور غلط به گونه ای است که فرد به هیچ عنوان به اتفاقات و ویژگی های مثبت اهمیت نمی دهد و همواره آنها را کوچک و بی ارزش می داند.
- نتیجه گیری شتابزده: بدون در نظر گرفتن تمامی جوانب و بررسی های دقیق نتیجه گیری کردن نیز یک باور غلط است که گریبانگیر طیف وسیعی از افراد جامعه است.
- درشت نمایی: این امر به مبالغه کردن در امور مختلف اشاره دارد.
- باید سازی: تعریف باید های اجباری برای تمام امور از جمله باورهای غلطی است که به ایده آل نگری ختم می شود.
- خود سرزنشی: این باور غلط با سرزنش و دست کم گرفتن دائمی خود نمود پیدا می کند.
موارد ذکر شده تنها بخشی از تحریفات شناختی است. این قبیل باورهای غلط در طولانی مدت شدت می باید و می تواند روند طبیعی زندگی را مختل کند از این رو بهتر است روند درمان آنها هرچه سریعتر توسط یک روانشناس زبده همچون مینا عسکری زاده آغاز شود.
){kind=link}